Cấu trúc điều khiển

if và unless

Hẳn là bạn đã từng biết đến if/2 trước đây, và nếu bạn từng sử dụng Ruby hẳn bạn cũng chẳng lạ gì unless/2. Trong Elixir chúng vẫn được xử lý như thế nhưng khác ở chỗ chúng được định nghĩa như là marco, không phải cấu trúc ngôn ngữ. Bạn có thể xem cách cài đặt chúng tại Kernel module.

Chú ý là trong Elixir, giá trị mang tính phủ định là nil và boolean false.

iex> if String.valid?("Xin chào!") do
...>   "Chuỗi hợp lệ!"
...> else
...>   "Chuỗi không hợp lệ."
...> end
"Chuỗi hợp lệ!"

iex> if "một giá trị chuỗi" do
...>   "Chuẩn quá!"
...> end
"Chuẩn quá!"

unless/2 cũng được dùng giống như if/2, chỉ khác là nó xử lý ngược lại:

iex> unless is_integer("xin chào") do
...>   "Không phải Int"
...> end
"Không phải Int"

case

Nếu cần thiết phải so trùng (match) nhiều mẫu (pattern) ta có thể dùng case:

iex> case {:ok, "Xin chào!"} do
...>   {:ok, result} -> result
...>   {:error} -> "Úi chà!"
...>   _ -> "Cân hết."
...> end
"Xin chào"

Việc bao gồm biến _ là một phần quan trọng trong mệnh đề case. Không có nó Elixir sẽ văng lỗi nếu không tìm thấy mẫu trùng khớp:

iex> case :cam do
...>   :chanh -> "Chanh"
...> end
** (CaseClauseError) no case clause matching: :cam

iex> case :cam do
...>   :chanh -> "Chanh"
...>   _ -> "Không phải chanh"
...> end
"Không phải chanh"

Có thể xem _ như là else, nó sẽ khớp với mọi trường hợp ngoại lệ. Vì case phụ thuộc vào pattern matching nên nó cũng có tất cả những luật và hạn chế tương tự. Nếu bạn muốn so trùng một biến đã tồn tại bạn phải dùng toán tử pin ^:

iex> sauce = "nước tương"
"nước tương"
iex> case "mắm tôm" do
...>   ^sauce -> "Không ngon lắm"
...>   sauce -> "#{sauce} ngon tuyệt"
...> end
"mắm tôm ngon tuyệt"

Một tính năng hay của case là nó hỗ trợ mệnh đề guard (guard clause):

Ví dụ này được dẫn trực tiếp từ trang chủ của Elixir Getting Started guide.

iex> case {1, 2, 3} do
...>   {1, x, 3} when x > 0 ->
...>     "Trùng"
...>   _ ->
...>     "Không trùng"
...> end
"Trùng"

Xem tài liệu tại trang chủ về Biểu thức hợp lệ trong mệnh đề guard.

cond

Khi chúng ta cần so trùng điều kiện mà không phải giá trị, chúng ta chuyển sang dùng cond. Nó giống với else if hay elsif của các ngôn ngữ khác:

Ví dụ này được dẫn trực tiếp từ trang chủ của Elixir Getting Started guide.

iex> cond do
...>   2 + 2 == 5 ->
...>     "Điều này không bao giờ đúng"
...>   2 * 2 == 3 ->
...>     "Điều này cũng không"
...>   1 + 1 == 2 ->
...>     "Nhưng điều này thì chuẩn không cần chỉnh"
...> end
"Nhưng điều này thì chuẩn không cần chỉnh"

Giống như case, cond cũng sẽ văng lỗi nếu không có mẫu trùng khớp. Để xử lý chuyện này, chúng ta định nghĩa ra một điều kiện là true

iex> cond do
...>   7 + 1 == 0 -> "Không đúng"
...>   true -> "Luôn đúng"
...> end
"Luôn đúng"

with

with được dùng khi bạn muốn sử dụng một mệnh đề case lồng ghép hay những trường hợp không thể kết nối lại một cách trơn tru được. Biểu thức with là sự kết hợp của từ khóa, generators và cuối cùng là một biểu thức.

Chúng ta sẽ xem thêm về generators ở bài List Comprehensions nhưng bây giờ ta chỉ cần biết là chúng dùng pattern matching để so sánh biểu thức bên phải với biểu thức bên trái (cách nhau bởi dấu <-)

Chúng ta sẽ bắt đầu mới một ví dụ về with, sau đó xem qua các thứ khác:

iex> user = %{first: "Sean", last: "Callan"}
%{first: "Sean", last: "Callan"}
iex> with {:ok, first} <- Map.fetch(user, :first),
...>      {:ok, last} <- Map.fetch(user, :last),
...>      do: last <> ", " <> first
"Callan, Sean"

Trường hợp mà một biểu thức không thể match được, giá trị không match được sẽ được trả về.

iex> user = %{first: "doomspork"}
%{first: "doomspork"}
iex> with {:ok, first} <- Map.fetch(user, :first),
...>      {:ok, last} <- Map.fetch(user, :last),
...>      do: last <> ", " <> first
:error

Chúng ta xem qua về một ví dụ không dùng with và sau đó là cách refactor nó:

case Repo.insert(changeset) do
  {:ok, user} ->
    case Guardian.encode_and_sign(user, :token, claims) do
      {:ok, jwt, full_claims} ->
        important_stuff(jwt, full_claims)

      error ->
        error
    end

  error ->
    error
end

Khi chúng ta dùng with, code sẽ dễ đọc hơn và có ít dòng hơn:

with {:ok, user} <- Repo.insert(changeset),
     {:ok, jwt, full_claims} <- Guardian.encode_and_sign(user, :token, claims),
     do: important_stuff(jwt, full_claims)

Với Elixir 1.3, biểu thức with bắt đầu hỗ trợ else:

import Integer

m = %{a: 1, c: 3}

a =
  with {:ok, res} <- Map.fetch(m, :a),
       true <- is_even(res) do
    IO.puts("Divided by 2 it is #{div(res, 2)}")
  else
    :error -> IO.puts("We don't have this item in map")
    _ -> IO.puts("It's not odd")
  end

Nó giúp việc xử lý lỗi dễ hơn bằng cách dùng pattern matching kiểu case. Giá trị truyền vào sẽ là biểu thức không match đầu tiên.

Caught a mistake or want to contribute to the lesson? Edit this lesson on GitHub!